Szkoła Podstawowa w Woli Wielkiej

Temat badań i pracy końcowej koła naukowego nasunął się po feriach zimowych. Podczas ferii uczniowie niechętnie przebywali na dworze z powodu dymów unoszących się nad wsią. W naszej miejscowości nie ma zainstalowanych pyłomierzy. W związku z czym sami chcieli skontrolować jakość powietrza w Woli Wielkiej.

Celem badania było zebranie, opracowanie informacji o stanie powietrza naszej miejscowości.

Przeprowadzone zostały badania:

• Badanie obecności pyłów w powietrzu za pomocą taśmy przezroczystej samoprzylepnej, wacika.

Badania zostały prowadzone w szkole (waciki, taśma została umieszczona na parapecie 1 m nad ziemią), oraz w domach uczniów. Badania w szkole trwały 2 tygodnie. Badania przeprowadzane przez uczniów w domach trwały dłużej.   W szkole przeprowadziliśmy obserwacje taśmy, wacików przy użyciu nieuzbrojonego oka i lupy. Obserwacje w szkole, domach potwierdziły nasze hipotezy - wzdłuż autostrady przy drogach o dużym natężeniu ruchu pojazdów, centrum wsi, domach gdzie pali się węglem występuje dużo większe zapylenie niż w okolicy domów znajdujących się na obrzeżu wsi, pod lasem.

• Zbadanie i ocena stopnia zanieczyszczenia powietrza dwutlenkiem siarki w Woli Wielkiej za pomocą skali porostowej. 

Skala porostowa – skala, za pomocą której, poprzez obserwacje typów plech porostów rosnących na korze drzew liściastych, można ocenić poziom zanieczyszczenia powietrza na danym terenie. Porosty pełnią tu rolę gatunku wskaźnikowego (bioindykatora)

Wolańscy odkrywcy poprosili kolegów z Chotowej (gmina Czarna),  kolegów z klasy 8 (niektórzy z nich mieszkają w innych miejscowościach) aby zbadali stan powietrza w swojej miejscowości za pomocą skali porostowej. Chcieli porównać wyniki obserwacji swoich i kolegów z innej klasy, szkoły.

Po obserwacji porostów  i wykorzystaniu skali porostowe - badający opierali się na skali porostowej w podręczniku do klasy 8 jednoznacznie stwierdzili, że zanieczyszczenie powietrza w Woli Wielkiej, Chotowej, Grabinach jest znaczne, świadczy o tym fakt, że większość porostów pochodzi ze strefy 2, 3 i 4, czyli stężenie dwutlenku siarki waha się wg przyjętej skali w granicach 70 -130  μg/m³. Wyniki przekraczają granice normy, czyli wyznaczonego poziomu dopuszczalnego    -    Poziom dopuszczalny stężenia średniego            24-godzinnego: 125 μg/m³       

• Zbadanie i ocena stopnia zanieczyszczenia powietrza w Woli Wielkiej za pomocą obserwacji roślin, szczególnie iglastych  (jodeł, świerków). 

Podczas lekcji biologii w terenie oglądaliśmy (wykorzystując lupy) różnorodne rośliny. Badaliśmy wygląd blaszki liściowej, stan gałązek, całej rośliny. Ze wszystkich oglądanych roślin brzydko wyglądały jodły i świerki rosnące w centrum wsi.

Miały żółte igły, niektóre drzewa miały gałązki z licznymi ubytkami, lub pozbawione liści. Gałęzie niektórych jodeł były uschnięte.

Uznaliśmy, że te drzewa są gatunkami bardziej wrażliwymi na sól drogową i spaliny.

Na podstawie przeprowadzonych przez nas badań i porównania z danymi ujętymi w  Programie Ochrony Środowiska dla Gminy Żyraków na lata 2017 – 2021 z perspektywą do 2025 r. wraz z Programem oddziaływania na środowisko, można więc stwierdzić, że powietrze w naszej miejscowości jest zanieczyszczone na średnim poziomie.

Przyczyną jest wzmożony ruch kołowy na autostradzie przebiegającej przez Wolę Wielką, domy jednorodzinne opalane
piecami – kopciuchami, zakłady przemysłowe znajdujące się niedaleko naszej miejscowości.